مطالعه ویژگیهای اکولوژیک گیاهان خارشتر (alhagi spp.) و شیرین بیان (glycyrrhiza glabra) با تأکید بر شرایط خاک در برخی مناطق استان کرمان

اجتماعات گیاهی همواره تحت تأثیر عوامل اقلیمی و خاکی به وجود می آیند. عامل خاک بعد از اقلیم دومین عامل مهم محیطی تأثیر گذار بر نحوه پراکنش گیاهان است. مطالعات کمی جهت مشخص شدن تأثیر عوامل محیطی روی رشد شیرین بیان و خارشتر در جوامع گیاهی صورت گرفته است. در این تحقیق برخی از خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک از جمله بافت، اسیدیته، هدایت الکتریکی در چهار جامعه خارشتر و شیرین بیان و چهار منطقه شاهد و سطوح عناصر پر مصرف وکم مصرف در خاک سه جامعه خارشتر و شیرین بیان و خاک سه منطقه شاهد فاقد این گیاهان اندازه گیری و مقایسه شد. نتایج به دست آمده ویژگی های مختلف خاک جوامع شیرین بیان و خارشتر را مشخص کرد. نتایج نشان داد که جوامع خارشتر عموماً در خاک های لومی-شنی باشوری متوسط و قلیائیت ضعیف رشد می کنند و اکثر مواد مغذی خاک جوامع با خاک مناطق شاهد تفاوت معنی دار داشتند. جوامع شیرین بیان معمولاً در خاک های لوم و لوم–شنی با ph قلیایی ضعیف و عموماً غیر شور هستند. سنجش میران عناصر نشان داد که اکثر عناصر غذایی در خاک جوامع شیرین بیان بیشتر از مناطق شاهد هستند. در این تحقیق همچنین میزان متابولیت ثانویه گلیسیریزین در گیاه شیرین بیان از ایستگاه های متعدد اندازه گیری شد. تولید متابولیت های ثانویه تحت تأثیر فاکتورهای متعدد قرار می گیرد. یکی از عمده ترین فاکتورهایی که در تولید آنها نقش دارد عناصر غذایی خاک است. به همین جهت برای تعیین ارتباط عناصر موجود در خاک مناطق رویش شیرین بیان بر تولید این متابولیت ثانویه میزان گلیسیریزین که یک نوع ترپنوئید در ریزوم گیاه شیرین بیان است اندازه گیری شد. جهت بررسی اثر عناصر غذایی خاک بر تولید گلیسیریزین، ریزوم گیاهان از سه ایستگاه مختلف جمع آوری و با استفاده از روش کروماتوگرافی مایع میزان گلیسیریزین آنها اندازه گیری شد. سپس همبستگی بین میزان گلیسیریزین و عناصر غذایی ماکرو و میکرو خاک بررسی شد. نتایج نشان داد که بیشترین میزان گلیسیریزین مربوط به جامعه بردسیر و کمترین میزان آن مربوط به جامعه کیسکان است و بین عناصری نظیر کلسیم، پتاسیم، سدیم، فسفر و گوگرد و میزان گلیسیریزین همبستگی معنی دار و مثبت وجود دارد.